De overheid (algemeen)
Het bestuur van een gilde heet overheid; in het spraakgebruik ook bestuur of “’t Hoog”. Vroeger regeerde de overheid met absolute macht en kreeg volledige gehoorzaamheid; nu functioneert de overheid op volledig democratische wijze, zoals iedere moderne vereniging. De leden heten overlieden. De voornaamste overlieden dragen sikkelvormige borstplaten (als een liggende sikkelmaan); meestal heeft alleen de hoofdman dat teken. De overheid bestaat uit een hoofdman, deken-schrijver (secretaris), deken-schatbewaarder (penningmeester) en enkele dekens. Ook de koning maakt deel uit van de overheid, echter op adviserende wijze, zonder stemrecht, omdat dit geen gekozen functie is. De leden van de overheid worden om de drie jaar gekozen of herkozen. Ook de hoofdman wordt om de drie jaar gekozen of herkozen.
De hoofdman
De hoofdman (in het verleden ook wel hopman genoemd) is de voorzitter van de overheid. Hij draagt een zilveren sikkel op de borst en heeft een piek (hellebaard of hoofdmanstaf). Vroeger werd de hoofdman voor het leven gekozen, maar omdat dit niet meer past bij een democratische vereniging van deze tijd, wordt ook deze functie voortaan voor drie jaar gekozen. Na drie jaar kan hij zich weer beschikbaar stellen en kan dan ook herkozen worden. De huidige hoofdman is Leo Schellekens. Hij is hoofdman sinds maart 2015. Bij afwezigheid van de hoofdman, worden zijn taken overgenomen door de waarnemend hoofdman. Dat is op dit moment Hans Smetsers.
De deken-schrijver (secretaris)
De deken-schrijver wordt gekozen door de leden van de overheid. Hij zorgt voor de administratieve taken binnen een gilde, zoals bijvoorbeeld het notuleren van vergaderingen en het aanschrijven van de leden voor de activiteiten waaraan door het gilde deelgenomen wordt. Op dit moment is onze secretaris Babette Smetsers.
De deken-schatbewaarder (penningmeester)
De deken schatbewaarder wordt gekozen door de overheid. Hij zorgt voor de boekhouding van het gilde en beheert de kas. Binnen ons gilde is op dit moment Frank Smetsers de deken-schatbewaarder.
Koning
De koning is de centrale figuur in een gilde: hij draagt de eer en de waardigheid van het hele gezelschap. De koning moet bij alle vergaderingen en alle gebeurtenissen aanwezig zijn, zonder koning kan een gilde niet naar buiten treden en mag het vaandel niet worden gezwaaid. Hij is een representatief persoon. De koning is het gezag, maar hij oefent het niet uit. Hij is de eer zelf en daarom draagt hij de schat, het juweel, de vogel.
Op zondag, rond 15 augustus (Maria Hemelvaart), wordt bij ons gilde om de twee jaar koning geschoten. De man die de houten vogel naar beneden schiet is twee jaar koning, tot het volgende koningschieten. Hij is lid van de overheid en kan geen andere functies bekleden. Ook wordt hij vrijgesteld van contributie. Iemand die voor de derde keer op rij de vogel er af schiet, dus koning schiet, krijgt automatisch de titel van keizer. Dit is binnen ons gilde nog niet gebeurd.
De koning draagt het koningszilver met het kostbare patroonsteken en de zilveren vogel en de koningsschilden. De nieuwe koning dient de zilverschat te verzwaren met een nieuw koningsschild. Op de foto onze huidige koning; Anouska Aarts.
Tamboer
Voor het gilde gaat de tamboer, zijn trom roerend en roffelend. Hij/zij geeft de maat aan in de optocht. Ook zorgen de tamboers voor de muzikale ondersteunig bij het vendelen en bazuinblazen. Verder wordt er o.a. bij koningschieten geroffeld bij elk raak schot.
Tijdens de optocht worden diverse marsen geslagen. Het tempo is daarbij aangepast aan de eigen gildestijl: ca. 90 passen per minuut (in de harmonie- en drumbandwereld is dit doorgaans 120).
Het gilde Broederschap beschikt over hun eigen “Broederschapsmars” (gecomponeerd door een van hun tamboers) die ze regelmatig ten gehore brengen.
De tamboers bespelen de gildetrom. Een gildetrom is een trom, waarvan de ketel uit hout of koperlegering is vervaardigd en die is voorzien van:
- houten ringbanden;
- natuurvellen;
- maximaal 4 snaren van kattedarm;
- koordbespanning van katoen;
- lederen of vilten schuiven.
De minimale afmetingen zijn:
- hoogte van de ketel 32 cm (voor jeugd 22 cm);
- hoogte van de ketel + houten ringbanden 40 cm (voor jeugd 30 cm);
- diameter van het zichtbare gedeelte van het tromvel ø 40 cm (voor jeugd ø 32 cm).
De trom wordt bespeelt met forse tromstokken, de zg. houten slagers (min. 180 gram per stel). De tamboer kan ook op gildefeesten meedoen aan de wedstrijden voor de tamboers. De tamboers zijn dan ingedeeld in diverse klassen:
- C-klasse; 16 jaar of ouder;
- B-klasse na promotie uit C;
- A-klasse na promotie uit B;
- U-klasse na promotie uit A;
- Ereklasse: 40 jr.of ouder;
- Jeugdklasse: t/m 16 jaar.
Verder kan nog deelgenomen worden met een groep. Een groep bestaat uit minstens 3 tamboers van één gilde. De groepen worden als volgt ingedeeld:
- Groep B-klasse 16 jaar of ouder;
- Groep A-klasse na promotie uit B;
- Groep Jeugdklasse: t/m 16 jaar.
Bazuinblazer
Achter de tamboers lopen de bazuinblazers. Samen met de tamboers zorgen zij voor de muzikale omlijsting van het gilde. Volgens de reglementen valt een bazuin onder de gilde-blaasinstrumenten. Onder gilde-blaasinstrumenten worden verstaan: alle koperen klaroenen of bazuinen zonder ventielen, welke in Bes of Es zijn gestemd. De bazuinblazer kan ook op gildefeesten meedoen aan de wedstrijden voor bazuinblazers. De bazuinblazers zijn ingedeeld in diverse klassen:
- C-klasse 16 jaar of ouder;
- B-klasse na promotie uit C;
- Jeugdklasse: t/m 16 jaar.
Verder kan nog deelgenomen worden met een groep. Een groep bestaat uit minstens 3 bazuinblazers van één gilde. Bij de wedstrijden worden de bazuinblazers dikwijls begeleid door de tamboers.
Vaandrig
Elk gilde heeft een vaandrig. De vaandrig is een van de belangrijkste personen in een gilde. Hij draagt en zwaait het gildevaandel (de vaan) het min of meer heilig en gewijd symbool van de eenheid van de broeders en zusters die zich erachter scharen. De vaandrig neigt het gildevaandel tijdens de optocht als hij langs een kerk komt. Bij bijzondere gebeurtenissen zwaait het gildevaandel boven de hoofden van kerkelijke en/of wereldlijke overheden. Vaandrig is op dit moment Antoine van der Sloot. Reserve vaandrig is Kees Dekkers.
Patroonheilige
De patroonheilige is een vrouwelijk lid van het gilde die Maria uitbeeldt. Zij draagt een witte jurk, blauwe mantel, kroon en heeft een scepter in haar hand. Zij wordt vergezeld door een of meerdere bruidjes. Op dit moment is Miranda Schellekens de patroonheilige van ons Gilde. Ze wordt vergezeld door 1 bruidje; Sofie van der Staak.
Hofdame
De hofdame is een vrouwelijk lid van het gilde. In 1968 is er bij ons gilde een dansgroep opgericht. Veel hofdames namen hieraan deel. In 2001 is de dansgroep opgeheven door gebrek aan leden. In 1994 zijn de hofdames volwaardig lid van het gilde geworden en vanaf die datum hebben zij ook stemrecht.
Zilverdrager
De zilverdrager is een lid van het gilde die tijdens optochten en processies een vest draagt met daarop de mooiste zilveren schilden die door het gilde gewonnen zijn.
Schutter
De schutter is een lid van het gilde die schiet. Bij ons gilde wordt geschoten met de kruisboog op wip. Er wordt geschoten op een boom van ±12 meter hoog waarop zich een ronde plaat met een doorsnee van 8 centimeter bevindt. Tijdens officiële wedstrijden wordt gestreden om een zilveren schild. Ook worden er verschietingen gehouden onder enkele gilden ter verbroedering. De prijzenpot bestaat dan vaak uit vlees of wild.
Ook hebben zij een onderlinge verschieting tijdens hun oefenavond. Er wordt gestreden om het zomeravondwisselschild.
Er zijn ook wedstrijden waar een houten of gipsen vogel op de boom wordt geplaatst. De schutter die het laatste stukje van de vogel naar beneden haalt is de winnaar. Op deze manier wordt bij ons gilde om het koningschap geschoten.
Vendelier
De vendelier is een gildebroeder of -zuster, die het zwaaivendel hanteert op de aloude wijze, welke in het gildewezen traditie is geworden. Het mooist is het wanneer het zwaaivendel door kundige handen gezwaaid wordt. Voor hún spel geldt het volgende:
V dat is Vrede
E dat is Eendracht
N dat is Noblesse
D dat is Discipline
E dat is Eer
L dat is Lach en leven
Voor het vendelen geldt ook een reglement voor de wedstrijden. Een van de dingen die hierin geregeld zijn is de afmeting van een zwaaivendel. Tijdens de wedstrijden wordt gestreden in diverse klassen:
- C-klasse 16 jaar of ouder – 8 minuten klassiek
- B-klasse na promotie uit C – 8 minuten: 4 min. klassiek/4 min. acrobatiek
- A-klasse na promotie uit B – 10 minuten: 5 min. klassiek/5 min.acrobatiek
Vaandelklasse (40 jaar en ouder)
- Met acrobatiek – 8 minuten: 4 min. klassiek/4 min. acrobatiek
- Zonder acrobatiek – 8 minuten klassiek
Jeugdklasse:
- Jeugd t/m 13 jaar – 5 minuten klassiek
- Jeugd 14 t/m 16 jaar – 5 minuten klassiek
Verder kan nog deelgenomen worden met een groep.
Jeugdgroep:
De jeugdgroep moet minimaal uit 3 vendeliers van één gilde bestaan. Er wordt 5 minuten klassiek gevendeld
Seniorengroep:
Een groep bestaat uit minstens 4 vendeliers van één gilde. Er wordt 10 minuten klassiek gevendeld. De groepen kunnen worden ingedeeld in:
- groepen van 4 of 5 vendeliers;
- groepen van 6 of meer vendeliers.
Nar
Ook heeft ons gilde een Nar. Deze zorgt ervoor dat de schoenen van de mensen worden gepoetst tijdens de gildefeesten. Daarmee probeert hij een centje te verdienen. Na enkele gildefeesten schenken dit bedrag aan een goed doel. De Nar van ons gilde is Frank van der Staak.
